Rolnictwo ekologiczne, działania rolno-środowiskowo-klimatyczne (w tym ekspertyzy) i ekoschematy (w tym dobrostan zwierząt)
Celem działania jest promowanie praktyk przyczyniających się do zrównoważonego gospodarowania gruntami (ochrona gleb, wód, klimatu), ochrony cennych siedlisk przyrodniczych i zagrożonych gatunków ptaków, różnorodności krajobrazu oraz ochrony zasobów genetycznych roślin uprawnych i zwierząt gospodarskich.
Zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne jest 5 letnie i jest realizowane w ramach co najmniej jednego Pakietu lub wariantu, w przypadku, gdy Pakiet nie obejmuje wariantu. Rolnik musi przestrzegać wymogów określonych w rozporządzeniu dla danego Pakietu lub wariantu. Wymogiem obowiązującym w ramach wszystkich Pakietów Działania RŚK jest zachowanie w gospodarstwie rolnym trwałych użytków zielonych (TUZ) i elementów krajobrazu nieużytkowanych rolniczo, stanowiących ochronę przyrody.
Rolnik lub zarządca może realizować jednocześnie więcej niż jedno zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne, pod warunkiem że kolejne zobowiązania zostały podjęte w tym samym roku lub w roku następnym po podjęciu pierwszego zobowiązania. Umożliwienie realizacji takich samych zobowiązań (tj. w ramach takiego samego Pakietu lub wariantu) dotyczy wariantów Pakietu 2. - Ochrona wód i gleb, Pakietu 3 – Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych oraz wariantów Pakietów przyrodniczych 4. i 5. – Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000 i poza N-2000. Nie dotyczy: Pakietu 1. - Rolnictwo zrównoważone, Pakietu 6. – Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie i Pakietu 7. - Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie. Jeśli w gospodarstwie realizowany jest Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone (realizowane na terenie całego gospodarstwa), wtedy nie ma możliwości ubiegania się o płatność do innych pakietów DRŚK, które muszą być realizowane na gruntach ornych (GO), tj. Pakietu 2. – Ochrona gleb i wód i Pakietu 6. – Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie oraz w przypadku realizacji zobowiązania w zakresie działania Rolnictwo ekologiczne.
Zatem nie jest możliwe łączenie płatności z Działania RŚK z zobowiązaniami z działania RE i odwrotnie dla danego obszaru. Oznacza to, że jeżeli w ramach, np. działania Rolnictwo ekologiczne realizowane jest zobowiązanie na gruntach ornych (GO), to nie można na tych gruntach realizować Pakietu 1., 2. i 6 z Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego (również realizowanych na GO). Można natomiast realizować Pakiety 3., 4. i 5. i oczywiście Pakiet 7. z Działania RŚK, które można rozpocząć w kolejnych latach.
Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna jest ryczałtowa, przyznawania w zależności od realizowanego Pakietu do hektara (gruntu ornego/sadu/TUZ-u/obszaru przyrodniczego) lub do szt. zwierząt (samic danej rasy).
Warunkiem przyznania płatności RŚK jest sporządzenie Planu działalności rolnośrodowiskowej, który sporządza się, przy udziale uprawnionego doradcy. Wszelkie dostarczone przez rolnika informacje muszą być rzetelne i dokładne, gdyż od tego zależy opracowanie poprawnego planu.
W związku z realizacją pojętych zobowiązań opracowuję i przygotowuję niezbędną dokumentację dla gospodarstwa (tj. plan działalności rolnośrodowiskowej i/lub plan działalności ekologicznej oraz rejestr działalności rolno-środowiskowo-klimatycznej/działalności ekologicznej), tak aby rolnik niczym nie musiał się martwić.
Ekoschematy to nowy rodzaj płatności bezpośrednich (od kampanii 2023) za realizację praktyk korzystnych dla środowiska, klimatu i dobrostanu zwierząt, które wykraczają ponad podstawowe wymogi określone w warunkowości.
Realizują wszystkie cele środowiskowe i klimatyczne WPR dotyczące łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej, wspierania zrównoważonego rozwoju i ochrony zasobów naturalnych, takich jak woda, gleba i powietrze oraz ochrony bioróżnorodności.
Podane w ramach ekoschematów punkty lub stawki płatności nie są ostateczne – ostateczna ich wysokość będzie uzależniona od zainteresowania rolników ekoschematami.
Ekoschematy obejmą:
- Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi.
- Obszary z roślinami miododajnymi.
- Prowadzenie produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin.
- Biologiczna ochrona upraw
- Retencjonowanie wody na TUZ
- Dobrostan zwierząt
Źródło: Ekoschematy - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi - Portal Gov.pl (www.gov.pl)